Teaching Lab TU Delft
TU Delft heeft de ambitie om voorloper te blijven op het gebied van innovatie in het onderwijs, met ruimte voor experimenteel onderzoek en ontwikkeling. Maar hoe ontwikkel je een inspirerende omgeving voor onderwijsvernieuwing?
De oprichting van de Delft Teaching Academy is hiervoor het startpunt. In dit kader worden twee nieuwe gebouwen ontwikkeld: Pulse en Teaching Lab. Met de ontwikkeling van Pulse wordt een bruisende leeromgeving beoogd, met volop ruimte voor het geven van innovatief onderwijs. Voor het ontwikkelen van dit onderwijs is het Teaching Lab gerealiseerd, direct naast Pulse. Hier kunnen docenten elkaar ontmoeten en inspireren, nieuwe ideeën ontwikkelen en uitproberen. Zij experimenteren er bijvoorbeeld met nieuwe tools en methoden in pilotopstellingen. In het Teaching Lab kan gewerkt worden aan innovatie van zowel campus- als online onderwijs. KWK heeft als regisseur de ontwerp- en uitvoeringsfase van de huisvesting van het Teaching Lab begeleid voor TU Delft.
Flexibiliteit als succesfactor
Het Teaching Lab biedt ruimte voor activiteiten die op voorhand nog niet precies bekend zijn. Innovatie laat zich niet exact voorspellen. Daarin zit nu juist de uitdaging in het proces om het Teaching Lab te realiseren. Want hoe ontwikkel je iets waarvan je nog niet precies weet hoe het gebruikt gaat worden en zorg je tegelijkertijd dat je aan de verwachtingen van de gebruikers voldoet? Het eerste deel van het antwoord is flexibiliteit; het belangrijkste uitgangspunt van het Teaching Lab. Dit is in alle processtappen meegenomen. Bij het vormgeven van de ruimten, de verhouding van de ruimten tot elkaar en de voorzieningen die hierin zijn aangebracht. Dit zorgt voor een toekomstbestendig gebouw. Een gebouw met een hoog adaptief vermogen, zonder dat hiervoor ingrijpende verbouwingen nodig zijn.
Gebruikersparticipatie gedurende gehele ontwikkeltraject
Het tweede deel van het antwoord is een bijzonder hoge mate van gebruikersparticipatie. Het Teaching Lab is een voorziening voor de gehele campus. De gebruikers zijn alle docenten, ondersteuners en student-assistenten met verschillende achtergronden. Het is dan ook niet gek dat gebruikersparticipatie een rode draad in dit project vormt. Er zijn vooraf interviews gehouden met een groot aantal verschillende gebruikers. Vervolgens zijn deze gebruikers in de ontwerpfase betrokken en vertegenwoordigd in het ontwerp- en projectteam. Hier hebben de kwartiermakers Drs. Nellie van de Griend, hoofd Studenten- en Docentenvoorzieningen TU Delft en Professor Dr. Rob Mudde, beoogd wetenschappelijk directeur Teaching Academy, een belangrijke rol gespeeld in het bewaken van de gebruikersbelangen. Ook is het ontwerp op drie verschillende momenten met een team van hoogleraren besproken.
Een kunstwerk als basis voor flexibele ruimte-indeling
Onder de gebruikers is er behoefte aan een centrale plek op de campus, waar zij elkaar kunnen ontmoeten onder het genot van een heerlijk kopje koffie. Een plek waar zij mee kunnen kijken met de onderwijsontwikkelingen van collega’s en zich hierdoor kunnen laten inspireren. Het ontwerp van Group A bestaat in hoofdzaak uit twee delen. Aan de voorzijde een open, flexibel deel met laboratoria en aan de achterzijde een meer gesloten deel met overlegruimten. Het deel met de laboratoria is vormgegeven door de toevoeging van een groot geel maatwerkmeubel – bijna een kunstwerk – dat de hoge smalle ruimte verdeelt in diverse ruimten en plateaus. Een belangrijke kwaliteit van dit meubel is de hoge mate van transparantie, die ontstaat door het groot aantal doorkijkjes tussen verschillende vloervelden. Dit leent zich uitstekend voor het meekijken in de verschillende laboratoria die hierin zijn opgenomen. Tegelijkertijd is er rekening gehouden met het creëren van een prettige werkomgeving, door veel aandacht te besteden aan geluidsisolatie.
High-tech voorzieningen
Het Teaching Lab heeft een hoge mate van bouwkundige en technische flexibiliteit. Flexibele wanddelen kunnen middels gaten in de vloer in diverse opstellingen worden geplaatst om verschillende ruimten te creëren, waarbij een vloergoot zorgt voor voldoende data- en elektrapunten in die ruimten. Met behulp van een flexibele opstelling van camera’s kan vanuit diverse ruimten worden meegekeken in de laboratoria. Er zijn relatief veel data- en elektrapunten aanwezig en uiteraard wifi in het gehele gebouw, om flexibel werken te faciliteren. Er is een zeer krachtige beamer aanwezig, die rekening houdt met de invloeden van licht van buitenaf en opnameapparatuur, waarmee ook geluiden uit het publiek kunnen worden opgenomen. Al deze voorzieningen moeten ervoor zorgen dat het Teaching Lab klaar is voor de nieuwste techniek en ontwikkelingen op onderwijsgebied.
Begeleiding van een abstracte opgave
Na opstelling van het Programma van Eisen is KWK geselecteerd als projectmanager om het ontwerpproces en de bouwkundige en installatietechnische werkzaamheden te begeleiden. Hierbij was het uitgangspunt steeds om er samen met de opdrachtgever voor te zorgen dat dit bijzondere project met zijn abstracte opgave een succes zou zijn. Zowel op functioneel vlak als qua planning en budget. Als voorbeeld is tijdens het ontwerpproces een vergelijking van het voorlopig ontwerp gemaakt met het Programma van Eisen op ruimteniveau, om zeker te zijn dat hier niet zonder onderbouwing vanaf werd geweken.
Optimale samenwerking en creatieve oplossingen
Het grootste succes tijdens het project was wellicht de samenwerking tussen de verschillende betrokkenen en hun creatieve oplossingen voor het uitdagende project. Zo heeft de aannemer proactief meegedacht over praktische oplossingen tijdens de uitvoering en stond de architect het gehele proces open voor input van de aannemer. De installatie-adviseur heeft een innovatief klimaatbeheersingssysteem geïntroduceerd, dat in staat is tot goede temperatuurregeling op de verschillende vloervelden op de verschillende hoogten van het meubel. De akoestisch adviseur heeft een goede balans ontwikkeld tussen omgevingsgeluid en contactgeluid in een grote open ruimte. Door het instellen van een gezamenlijke toezichthouder met het project Pulse, kon de gezamenlijke logistieke route tijdens de realisatie goed worden beheerst. In het projectteam was een intern team van de TU Delft aanwezig, dat heeft bijgedragen aan een goede invulling vanuit verschillende invalshoeken: facilitair, beheer & onderhoud, ICT, audiovisueel, communicatie en gebruikersvertegenwoordiging. Binnen het project is een scheiding aangebracht tussen de interne en externe processen. Voor dit project heeft de TU Delft een intern projectmanager ingesteld. Als extern projectmanager heeft KWK de intern projectmanager ontlast door de regie te voeren over alle externe processen. KWK heeft hierbij de regie gevoerd over de ontwerp-/ en uitvoeringsfasen en gezorgd voor een gestructureerde afstemming tussen alle betrokken externe partijen. Hierdoor kon de intern projectmanager zich volledig op de interne processen focussen. Deze verdeling tussen de intern en extern projectmanager heeft bijgedragen aan een succesvol verloop van het project. KWK is trots op de rol die wij in dit project hebben mogen vervullen.
Het Teaching Lab opent in september 2017 zijn deuren.